موبد نیکنام فلسفه آتش دردین زرتشت چیست وآیا درگاتها به آن اشاره شده است؟

پرسش: 

موبد نیکنام فلسفه آتش دردین زرتشت چیست وآیا درگاتها به آن اشاره شده است؟

پاسخ: 

 

آتش یکی از پدیده هایی شگفت انگیز نزد نیاکان ما بوده است و از زمانی که در اختیارگرفته شده است تا اکنون، مَرتو (:انسان) به آن نیاز فراوان داشته وهمچنان دارد. 

 

مرز بین توحش و تمدن به شمار آمده است. به همین انگیزه ارج وارزش ویژه ای داشته است. ایرانیان از روزگار باستان در کنار سه «آخشیج» (:عنصر) دیگر «آب»، «خاک» و «هوا»، «آتش» را نیز گرامی می داشتند به ویژه اینکه آتش را همچون موجود زنده می دانستند که باید از او پرستاری کرد تا خاموش نگردد. آتش به اکسیژن، خوراک و جایگاه ویژه نیاز داشته است.

 

کسانی که از همان روزگار تاکنون چوب یا سوخت به آتش می رسانند وهوا را از آن نمی گیرند از آتش«پرستاری» کرده اند، به زبانی دیگرپرستندگان آتش بوده اند.

 

ویژگی دیگر آتش این است که پاک کننده است ولی خودش هیچگاه آلوده نمی گردد، آتش از زمان هوشنگ مهار گردید و در اختیار مرتوگان در آمد که داستان آن در شاهنامه فردوسی آمده است. سده ها پس از آن زرتشت که از اهمیت آتش آگاه گردید. شایسته ندانست تا مرتوگان را ازفروغ و گرمای آتش بی بهره نگهدارد. بنابراین نه تنها آتشکده ها را ویران نکرد بلکه روشنایی آتش را پایه پرستش سو(:قبله) پیروان خود قراد داد. چنانکه روشنایی خورشید و ماه و پدیده های دیگر نیز همین ویژگی را دارند.

 

در گاتاها و بخش های دیگر اوستا از آتش به نام پرتوی از خداوند یاد شده است (آترش. پوتره. اهوره مزدا) و یادآوری کرده است که مرتو، روشنایی و گرمای آن را درنهاد خویش استوار سازند. 

 

چنانکه حافظ نیز می فرماید: 

 

از آن به دیر مغانم عزیز می دارند 

 که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست.