سنگ افراشته های محوطهٔ تاریخی «شهریری»،بی نظیر در دنیا

سنگ افراشته های محوطهٔ تاریخی «شهریری»،بی نظیر در دنیا

|۱۱:۳,۱۳۹۴/۹/۲۲| 

 وجود 537 سنگ افراشته (استل) در محوطهٔ تاریخی «شهریری»، که در اندازه و ظاهری متفاوت، با شیوه یی منحصر به فرد ساخته شده، در دنیا بی نظیر است.

 به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، علیرضا هژبری نوبری، سرپرست هیات کاوش محوطهٔ« شهریری» مشکین شهر اردبیل در این باره می گوید محوطهٔ شهریری را نخستین بار پروفسور چالز برنی در سال 1978 در بررسی دشت مشکین شهر کشف کرد و به نام محوطهٔ «ارجق» ثبت شد.

پس از سه فصل حفاری که با سرپرستی او از سال 1383 تا 1385 در این محوطه انجام شده ، چهار منطقه در آن (شامل محدودهٔ قلعه، گورستان عصر آهن، محدودهٔ نیایشگاه (معبد) و محوطهٔ قوشا تپه شناسایی شده است.

وی با بیان اینکه دیوار دفاعی قلعهٔ این محوطه را چارلز برنی به ثبت رسانده است، گفت: کاوش های بعدی صورت گرفته در این بخش، نشان داد که دیوار دفاعی قلعه به صورت چینشی و بی استفاده از ملاط، به شیوه یی خاص و اصولی ساخته شده است.

سرپرست هیات کاوش محوطهٔ «شهریری» با اشاره به شناسایی 132 گور در این محوطهٔ تاریخی، تصریح کرد که این گورها از دو نوع گورهای اتاق شکل و صندوقی شکل تشکیل شده است.

به گفتهٔ وی، همهٔ این گورها بی استثنا با استفاده از تکنیک کلان سنگی و بی استفاده از ملات ساخته شده و مشابه آن ها در قلعه شیشهٔ اهر، ارنیس ترکیه، آق اولر تالش و منجوق تپهٔ جمهوری آذربایجان وجود دارد .

او با اشاره به وجود 537 سنگ افراشته (استل) در این محوطه، نکتهٔ قابل توجه در این سنگ افراشته ها را این دانست که همهٔ آن ها دارای چشم و بینی است و به جز یکی، بقیه دهان ندارند که این موضوع ممکن است مربوط باشد به سکوت و خاموشی مردمان گذشته در پرستشگاه ها.

این باستان شناس، با نمایش چند نمونه از سنگ افراشته های موجود در ترکیه، آذربایجان و مغولستان، تصریح کرد که این تعداد استل یا سنگ افراشته در یک محوطه، در هیچ جای دنیا مشابه ندارد. همچنین اندازهٔ متفاوت استل ها را بیانگر طبقهٔ اجتماعی آن ها دانست و گفت: تمامی این استل ها در دو نوع مسلح و بی سلاح شناسایی شده اند که شمشیر را به صورتی متفاوت در دست دارند.

هژبری فرو رفتگی سنگ افراشته ها را در خاک، نشان از قدیمی تر بودنشان دانست و سفال های کشف شده در این منطقه را نیز از نوع منقوش اعلام کرد که بیش ترِ آن ها با نقش های هندسی و مثلثی، از نوع دهانه باز هستند.

وی جنگ افزارها، زیورآلات و کارافزارها را ازدیگر کشف شده های این محوطهٔ تاریخی دانست و تصریح کرد که نقش های شمشیرهای کشف شده، مشابه طرح های جام حسن لو است.

هژبری با اشاره به کشف تعداد زیادی اشیای مفرغی در شهریری گفت: سنجاق های زینتی، طوق، انگشتر، النگو و اشیایی از جنس مفرغ در این محوطه کشف شده است.

شهریری، محوطه یی باستانی در شهرستان مشکین شهر استان اردبیل است. این محوطه دارای 537 سنگ افراشتهٔ باستانی است که دیرینگی آن ها بیش از 8 هزار سال پیش میلاد برآورد می شود و قدمت این منطقه به دوران اواخر مفرغ و دورهٔ نوسنگی و مس سنگی و نیز اوایل آهن می رسد.