- صفحه اصلی
- درباره ما
- دوره نمایندگی
- گفتمان
- فرهنگ ایران
- نوشتارها
- نیایش های اوستایی
- گالری تصاویر
- نهاد های زرتشتی
- پایگاه های مرتبط
- خبرها
پرسش و پاسخ دینی
-
موبد نیکنام اهورامزدا در پیام زرتشت چگونه خدایی است؟
پرسش : موبد نیکنام اهورامزدا در پیام زرتشت چگونه خدایی است؟ پاسخ : اهورامزدا را تاکنون پژوهشگران « دانای بزرگِ هستی بخش» برگردان کرده اند. به باور، برداشت ودل آگاهی من از بینش اشوزرتشت در گات ها، « اهورامزدا» چم (:معنی) ژرف تر وارزشمند تر از این برگردان را دارد که در نسک (:کتاب) هایی به آن اشاره شده است. چنین اندیشیده ام که: دانا «اسم فاعل» است به چم کننده کار، کسی که می داند. بزرگ نیز فروزه (:صفت) چیزهای مادی است. کوه بزرگ، سنگ بزرگ، ماشین بزرگ. اهورا نیز به چم «هستی بخش» گفته شده است. این برگردان نیز «اسم فاعل» است، کسی که هستی را بخشیده است. با این برگردان از واژه «اهورامزدا»، پروردگار اندیشه زرتشت نیز همانند خدای برخی ادیان، موجودی خواهد بود که در جایی مانند آسمان جای گرفته، سخاوتمندی کرده که هستی را به ما بخشیده است. او بزرگ و قدرتمند وگاهی خشمگین وانتقام گیر خواهد بود. بنابراین شایسته است همه بنده وبرده چنین موجودی باشند. ولی در بینش زرتشت، هیچگاه به چنین خدایی با این ویژگی ها اشاره نشده است. اشوزرتشت هنگامی که در سرودهایش «گات ها» ازاهورامزدا سخن به میان می آورد، انگار از گونه یی انرژی وفروزه یاد می کند که سرآغاز وسرانجام هستی است. سراسر هستی را فراگرفته و با آن آمیخته شده است. این خدا ویژگی موجودی که کننده کار« اسم فاعل» باشد را درپیام او ندارد. به باور من واژگان «مزدا» و«اهورا» که اشوزرتشت جداگانه وگاهی باهم در سرودهایش از آن یاد می کند. هریک برگردان ویژه ونیکوتری دارد. خدای اندیشه پیام آور وآموزگار ایرانی، زرتشت؛ بسیار بالاتر از یک موجود ناشناخته است که کارهای سترگ وناممکن را از او خواستار باشیم وهرگاه چشم به راه معجزه وکار شگفت انگیزی از او داشته باشیم. سرنوشت نیک وبد را برایمان بنیان گذاشته باشد، پس از این جهان نیز پاداش وکیفر را برای کارهای نیک وگناهان ماآماده کرده باشد. اهورامزدا «اسم فاعل» وکننده کار نیست، اگر چنین باشد! چنین خدایی را چه کسی آفریده است؟ چگونه درهستی پدیدار شده است؟ چنین خدایی پیش از «هستی» وجود داشته وفرآیند هستی یکی از کارهای اوست؟ یا نخست هستی به ریخت آمده (: شکل گرفته) وپس از آن خداوند در آن پدیدار شده است؟. در برداشت من از بینش اشوزرتشت: مزدا به چم « دانایی وآگاهی» است وفروزه یی که می توان به آن پیوست کرد، بزرگی نیست بلکه « بیکرانی» است. بیکران (:آنچه پایان نمی پذیرد). دانش بیکرانی که سرآغاز پیدایش هستی بوده است وبا هنجاری درست (: اشا) وبه یاری خرد مرتوها (:انسان) که پیوسته یار وهمکار این «مزدا» بوده اند. آنچه از ملیون ها سال پیش تاکنون درزندگی پدیدار شده، کشف شده، آفریده واختراع شده تا همگان درگذر زمان بهآگاهی رسیده اند. همه به یاری « دانش وآگاهی بیکران» (: مزدا) بوده است. «اهورا» نیز در برداشتی که از بینش زرتشت داشته ام «اسم فاعل» نیست. نیکوترین برگردان واژه اهورا (: هستی مند) خواهد بود نه « هستی بخش» « هستی مند» آنچه خود دارای هستی بوده وبا هستی آمیخته شده است، اهورا اِشغِ پرشور هستی است. همانند واژگان اندیشمند، دانشمند وهنرمند است که دارای اندیشه، دانش وهنر می باشد. بنابراین واژه اهورامزدا را می توان: «دانایی وآگاهی بیکران هستی مند» نامید. دانش بیکرانی که هرگاه بخواهیم از او یاد کنیم، به اوپناه ببریم یا به او نزدیک شویم؛ بایستی دانش را در خویش افزون سازیم. ازخرد بهره بگیریم تا به دانایی دست یابیم. آنگاه به راز هستی وچیستی پدیده های ناشناخته پی خواهیم برد. آنچه تاکنون نشناخته، ندیده، درک نکرده ونشنیده ایم؛ با ابزار دانایی وخرد همگانی، اندک اندک آشکار شود تا بدین سان با خداوند هستی همراه وهماهنگ شده باشیم. دانش وآگاهی بیکران (:مزدا) در هرهنگام ودر همه جا یاور وپشتیبان ما خواهد بود چنانچه آن را دریابیم، به کارگیریم، ستایش کرده وخشنودگردانیم. با این نگرش به اهورامزدا در بینش زرتشت؛ پندارگرایی، خرافه پرستی، نادانی واندیشه پوچ در زندگی مرتوگان (:بشر) جایگاهی نخواهد داشت وبیگمان (:اهورامزدا) که دانایی وآگاهی بیکران همگانی درهستی است، بهروزی وآرامش را پیوسته به دانایان پیشکش خواهد کرد. -
درود موبد نیکنام.دوستی پرسش کرده کتاب آسمانی زرتشت کدام است؟ پاسخ شما را من خواندم، آیا نظر شما...
پرسش : درود موبد نیکنام.دوستی پرسش کرده کتاب آسمانی زرتشت کدام است؟ پاسخ شما را من خواندم، آیا نظر شما این است که ما تنها گاتها را قبول کنیم یا تمام کتاب اوستا را. با سپاس پاسخ : نخست اینکه ما نسک(:کتاب) آسمانی نداریم. خدای اندیشه زرتشت، اهورامزدا که ویژگی آن دانایی وآگاهی است و در این هستی پدیدار شده است. در آسمان ها جای نگرفته و زرتشت نیز از پیام وسخنی رااز او به گوش نشنیده است بلکه زرتشت با درون نگری و پژوهش در هستی با دیده دل دریافته است که شاهکار اینهمه زیبایی و هنر در هستی را فروزه یی پشتیبانی می کند به نام اشا(: هنجار درست) که سرآغاز وسرانجام آن «اهورامزدا» می باشد. سپس آنچه را دریافته است به گوش مرتوگان (: بشر) رسانده و پیشنهاد داده تا دریافت های او را به ژرفی بررسی کرده و از روی آزادی وخرد چنانچه به درستی آن راهکارها پی بردند، آنگاه گزینش کنند. این دریافت ها وسخنان نغز در نسک گات ها آمده است که آن را نسک دینی مزدیسنان می نامیم. اوستا گنجینه یی باارزش از دانش های گوناگون است که در گذر گاهداد(: تاریخ) چند هزارساله این سرزمین در اندیشه وباور نیاکان ما به ریخت (: شکل) آمده و پشتوانه پژوهش ارزشمندی برای اکنون و آینده است. آن را نه تنها زرتشتیان می پذیرند وهمچنان نگهداری می کنند. بلکه مرتوگان جهان به ویژه ایرانیان بایستی به آن باور داشته و سرافرازی (:افتخار) برآن داشته باشند زیرا در هزاران سال پیش وهنگامی که بسیاری از تیره ها (:اقوام) جهان در سیه روزی به سر می بردند، نیاکان ایرانی ما دادگستر (: قانونمند) بادانش وگسترش دهنده اندیشه وباورهای گوناگون بوده اند. -
درود موبد نیکنام.دوستی پرسش کرده کتاب آسمانی زرتشت کدام است؟ پاسخ شما را من خواندم، آیا نظر شما...
پرسش : درود موبد نیکنام.دوستی پرسش کرده کتاب آسمانی زرتشت کدام است؟ پاسخ شما را من خواندم، آیا نظر شما این است که ما تنها گاتها را قبول کنیم یا تمام کتاب اوستا را. با سپاس پاسخ : نخست اینکه ما نسک(:کتاب) آسمانی نداریم. خدای اندیشه زرتشت، اهورامزدا که ویژگی آن دانایی وآگاهی است و در این هستی پدیدار شده است. در آسمان ها جای نگرفته و زرتشت نیز از پیام وسخنی رااز او به گوش نشنیده است بلکه زرتشت با درون نگری و پژوهش در هستی با دیده دل دریافته است که شاهکار اینهمه زیبایی و هنر در هستی را فروزه یی پشتیبانی می کند به نام اشا(: هنجار درست) که سرآغاز وسرانجام آن «اهورامزدا» می باشد. سپس آنچه را دریافته است به گوش مرتوگان (: بشر) رسانده و پیشنهاد داده تا دریافت های او را به ژرفی بررسی کرده و از روی آزادی وخرد چنانچه به درستی آن راهکارها پی بردند، آنگاه گزینش کنند. این دریافت ها وسخنان نغز در نسک گات ها آمده است که آن را نسک دینی مزدیسنان می نامیم. اوستا گنجینه یی باارزش از دانش های گوناگون است که در گذر گاهداد(: تاریخ) چند هزارساله این سرزمین در اندیشه وباور نیاکان ما به ریخت (: شکل) آمده و پشتوانه پژوهش ارزشمندی برای اکنون و آینده است. آن را نه تنها زرتشتیان می پذیرند وهمچنان نگهداری می کنند. بلکه مرتوگان جهان به ویژه ایرانیان بایستی به آن باور داشته و سرافرازی (:افتخار) برآن داشته باشند زیرا در هزاران سال پیش وهنگامی که بسیاری از تیره ها (:اقوام) جهان در سیه روزی به سر می بردند، نیاکان ایرانی ما دادگستر (: قانونمند) بادانش وگسترش دهنده اندیشه وباورهای گوناگون بوده اند. -
جناب نیکنام اینکه برخی افراد بیان می کنند که دین زرتشتی احکام ناروا نسبت به زنان دارد مانند ...
پرسش : جناب نیکنام اینکه برخی افراد بیان می کنند که دین زرتشتی احکام ناروا نسبت به زنان دارد مانند ازدواج دختر در ۳سالگی و اینکه ما هم بگوییم خیر به نظر من به هیچگاه پذیرفته و انکار کننده گفته آنها نیست . لطفا با دلیل بفرمایید که بتوان مناظره کرد. پاسخ : نخست اینکه ما نیازی به گفتگوی فلسفی (:مناظره) با کسانی نداریم که بدون پژوهش در بینش زرتشت و آیین باستانی ایران، با دروغ پردازی برآنند تا چهره یی ناهمگون از اندیشه زرتشت را نمایان کنند. پس از آن آنچه ما از زرتشت سراغ داریم در سرودهای او، گاتها آمده است و آنچه آنان اشاره می کنند بایستی در این نوشته ورجاوندآمده باشد تا به زرتشت وپیروان این آموزگار ایرانی نسبت داه شود. آنچه در هزاران سال پیش در بخش هایی از کره زمین روی داده است را نمی توان به حساب دین ویژه ای گذاشت. اینکه روم باستان، مصر و اعراب، هند وایران در هزاران سال پیش چگونه با زن ودخترانشان رفتار می کردند. هنگامی به دین وپیام آور آنان نسبت خواهد داشت که در نسک (:کتاب) ورجاوند(:مقدس)همان دین به آن اشاره شده باشد. آشکار است که مرتوگان (:بشر) نخستین با برداشت هایی گوناگون، هریک در هر شهر ودیاری باورهایی برای خانواده وزندگی پیرامون خود داشته اند. اکنون نیز در آغاز سده بیست ویکم ترسایی(:میلادی) هم چنان کشتار، بیداد وستم در جهان دیده می شود به ویژه نسبت به زنان ودختران بیگناه که در ایران نیز شاهد آن بوده ایم. این رفتار را به حساب کدام دین باید گذاشت؟ چنانچه در نسک ورجاوند دینی اینگونه ستم ها آمده باشد، بیگمان می توان به آن نسبت داد. نسک دینی مزدیسنان (: پیروان زرتشت) سرودهای گات هاست که همه را به اندیشه ای رسا، گفتاری دلنشین وکرداری سازنده فراخوانده است. -
درود بر استاد گرامی، شما در جایی فرمودید دین زرتشت بادانش روز پیش می رود.
پرسش : درود بر استاد گرامی، شما در جایی فرمودید دین زرتشت بادانش روز پیش می رود. اکنون اگر دانش روز اشتباه بودن بخشی ازنوشته های اوستا مانند وندیداد را نادرست بداند چه باید کرد؟ پذیرفته می شود؟ پاسخ : درود، آشکار است که دانش روز به هرهنگام ودر هر کجا که باشد، از مزدا(:دانش وآگاهی بیکران) سرچشمه گرفته است و بیگمان چنانچه پیروان زرتشت آن را نپذیرند. ازهماهنگی وهمراهی با مزدا دورشده اند، این شیوه دربینش زرتشت جایگاهی ندارد، هرچند جستاری از اوستا باشد که در روزگاری نوشته شده و دانش آن هنگام آن را سفارش کرده باشد. اگر به ژرفی بنگریم درمی یابیم که بسیاری از دستورهای وندیداد که روزگاری نیاکان ما در ایران آن را پیشنهاد کرده و به کار می برده اند، اکنون فراموش شده است.
بازتاب فرهنگی کیش مانوی

چکیده: بازتاب فرهنگی مانویت را در سده های نخستین دوره اسلامی به خوبی می توان مشاهده کرد. طرد حیات زمینی و نفی مادیات و پرداختن به امور اخروی، که جزو درونمایه های اصلی کیش مانوی است، از طریق تصوف و عرفان اسلامی تداوم یافت. غلات شیعه و زنادقه در زمره فرقه های متاثر از مانویت بوده اند. در تفاسیر عرفانی نیز از " نور ازلی" سخن رفته است که بازمانده باور مانویان به بهشت نور و هبوط نور از عالم سماوی به عالم ناسوت است. بازتاب دینی، اعتقادی و فرهنگی گنوسیان در ایران و جهان اسلام از اواخر سده سوم میلادی آغاز شد و تا نهضت اسماعیلیه ادامه داشت. فلاسفه اسلامی بعضی از اصطلاحات و مضامین ویژه مانوی را در آثار فلسفی خود به کار برده اند. دانشمندان اسماعیلی نیز در این کار نقشی اساسی داشته اند.
پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی 1381 شماره 33
ابوالقاسم اسماعیل پور
منبع خبر:
پرتال جامع علوم انسانی